Bandoneonspeler, orkestleider en componist.
Geboren 28 oktober 1907 Caló, Miguel (Buenos Aires)
Overleden 24 mei 1972 (Buenos Aires).
gepubliceerd 9 mei 2024
Inleiding
Miguel Caló was de zoon van Natalicia Pantano y José Caló. Zijn broers Juan, Francisco (Roberto), Salvador, Antonio en Armando waren ook musici.
Miguel Caló vormde zijn eerste orkest in 1928 dat hij niet lang erna opdoekte om met het orkest van Cátulo Castillo in Spanje te gaan toeren. Terug in Buenos Aires richtte hij een nieuw orkest op dat hij vervolgens verliet om met Osvaldo Fresedo naar de Verenigde Staten te trekken.
La orquesta de las estrellas
Miguel Caló ging in 1934 van start met wat later “La orquesta de las estrellas” zou heten. Zijn stijl is beïnvloed door Osvaldo Fresedo met wie hij een tijdje samenwerkte en Miguel Nijensohn die op piano de muzikale frasen aaneenreeg en een ideaal ritme voor de dansers aanhield.
Dirigent Caló kon een groep jonge virtuoze artiesten bij elkaar krijgen. De meesten vormden uiteindelijk hun eigen ensembles. Niet voor niets is dit “La orquesta de las estrellas”. Laten we even de sterren aan bod komen die de revue passeerden.
Carlos Dante
Miguel Caló debuteerde op plaat begin jaren ’30 met twee nummers met de voor ons onbekende zanger Roman Prince [1]. Van 1934 tot 1936 kwamen 18 nummers met zanger Carlos Dante [2] op plaat uit. Dante debuteerde bij Francisco Pracánico. De eerste platen met Dante als zanger werden in 1928 met Juan D’Arienzo opgenomen, hij passeerde ook nog bij Rafael en Francisco Canaro. Daarna zong hij tot 1936 voor Caló. Na een lange pauze had hij vanaf 1944 succes bij Alfredo De Angelis.
‘Amarguras’ (V) canta Román Prince 1932 beluister
‘Milonga Porteña’ (M) canta Román Prince 1932 beluister
‘Caballo de callecita’ canta Carlos Dante 1936 beluister
[1] en [2]
[1] Román Prince: geboren 3 mei 1900 (Buenos Aires) als Principato, Ramón – overleden 24 juli 1968.
[2] Carlos Dante met als achternaam Testori, geboren 12 maart 1906 (Buenos Aires) – overleden 28 april 1985. Hij werd als zanger vooral bekend bij Alfredo de Angelis en componeerde een 5-tal nummers.
Alberto Podestá en Raúl Berón [sub]
Eind jaren ’30 bracht Caló enkele platen met zangers Alberto Morel en zijn broer Roberto Caló [3] uit. Miguel had toen een toporkest opgebouwd en nam de jonge zangers Alberto Podestá [4] en Raúl Berón [5] onder de arm. Beide heren debuteerden op plaat bij Caló en zouden later nog veel succes kennen.
Alberto Podestá verliet het orkest om bij Carlos Di Sarli te gaan zingen maar zal nog enkele keren terugkeren. Hij zong ook nog voor Pedro Laurenz, Enrique Francini, Armando Pontier en vele anderen.
En dan hebben we Raúl Berón die oorspronkelijk folkloristische liedjes zong en die de directie van het radiostation waar Caló speelde, wilde ontslaan in 1942. Maar op dat moment was de plaat met ‘Al compás del corazón’ en ‘El vals soñador’ zo succesvol dat ze van mening veranderde.
Berón ging in 1943 bij Lucio Demare zingen , echter met minder succes en keerde verschillende keren naar Caló terug. Hij maakte nog carrière bij Francini-Pontier en grootmeester Aníbal Troilo.
‘Luces del puerto’ (Fox Trot) canta Roberto Caló 1938 beluister
‘Bajo un cielo de estrellas’ (V) canta Alberto Podestá 1941 beluister
‘El vals soñador’ (V) canta Raúl Berón 1942 beluister
‘Al compás del corazón’ canta Raúl Berón 1942 beluister
[3] – [5]
[3] Roberto Caló: geboren 26 april 1913 (Buenos Aires) als Caló, Francisco – overleden 26 april 1985 was pianist, orkestleider, zanger en acteur. Hij componeerde een 5-tal nummers.
[4] Alberto Podestá: geboren 22 september 1924 (San Juan, Arg.) als Alé, Alejandro Washington – overleden 9 december 2015, was zanger.
[5] Raúl Berón: geboren 30 maart 1920 (Buenos Aires) – overleden 28 juni 1982 was zanger.
Raúl Iriarte
Jorge Ortiz [6], later de kenmerkende zanger van Rodolfo Biagi, verving Berón en kreeg Podestá aan zijn zijde. Toen deze laatste vertrok prees tekstschrijver Oscar Rubens zanger Raúl Iriarte [7] aan en in 1943 ging hij zingen bij Caló.
De combinatie Caló – Iriarte pakte het publiek in met nummers als ‘Mañana iré temprano’ en ‘Cada día te extraño más’.
‘Mañana iré temprano’ canta Raúl Iriarte 1943 beluister
‘Cada día te extraño más’ canta Raúl Iriarte 1943 beluister
[6] en [7]
[6] Jorge Ortiz: geboren 18 september 1912 (Buenos Aires) als Alessio, Juan Edelmiro – overleden 18 februari 1989, was zanger.
[7] Raúl Iriarte: geboren 15 oktober 1916 (Buenos Aires) als Fiorentino, Rafael – overleden 24 augustus 1982, was zanger.
De muzikanten
Het succes was mede te danken aan topmuzikanten zoals violisten Enrique Francini , Aquiles Aguilar, Antonio Bogas en Mario Lalli, bandoneonisten Domingo Federico, Armando Pontier, José Cambareri en Felipe Richiardi, pianist Osmar Maderna en contrabassist, broer van Miguel, Armando Caló. Het orkest moest niet onderdoen voor dat van Troilo, Di Sarli of D’Arienzo. Luister maar eens naar volgend pareltje.
‘Ya sale el tren’ canta Jorge Ortiz 1943 beluister
Domingo Federico [8] was leerling van Pedro Maffia en speelde vóór 1940 bij verschillende formaties van onder meer Carlos Di Sarli. Hij begon in 1943 met een eigen orkest en gaf later bandoneonles.
Enrique Francini [9], Armando Pontier [10] en Héctor Stamponi [11] waren studiegenoten die samen voor de radio speelden. Ze belandden alle drie bij Caló. Francini en Pontier verlieten eind 1945 het orkest om samen hun eigen groep te leiden. Deze heren visten Podestá en Berón op.
Pianist Hector Stamponi bleef niet lang en Osmar Maderna [12] volgde hem in 1939 op. Door zijn speelse pianospel kreeg Maderna de bijnaam ‘El Chopin Del Tango’. Zijn talent als pianist en arrangeur leidde mee tot het succes van het orkest en gaf het ensemble het karakter dat het voor altijd zou typeren. In 1946 begon Maderna met een eigen orkest.
[8] – [12]
[8] Domingo Serafín Federico geboren 1916 (BA) – overleden 2000 was bandoneonspeler -en docent, orkestleider, componist.
[9] Enrique Mario Francini geboren 1916 (San Fernando prov. BA) – overleden 1978 was violist, orkestleider en componist.
[10] Armando Francisco Pontier geboren 1917 (Zárate prov. BA) – overleden 1983 (BA) was bandoneonspeler, orkestleider en componist.
[11] Héctor Luciano Stamponi alias Chupita geboren 1916 (BA) – overleden 1997 (BA) was pianist, orkestleider, componist en arrangeur.
[12] Osmar Héctor Maderna alias El Chopín Del Tango geboren 1918 (Pehuajó prov. BA) – overleden 1951 was pianist, orkestleider, componist en arrangeur.
Een nieuw orkest
Op korte tijd vertrokken de belangrijkste muzikanten zodat Caló een nieuw orkest moest oprichten. Miguel Nijensohn die mee aan de wieg van het oorspronkelijk orkest lag, keerde terug als pia nist en arrangeur. Iriarte bleef zanger tot 1947 en kreeg onder meer Roberto Arrieta [13]aan zijn zijde.
In 1961 zorgde Caló voor een reünie met zangers Raúl Berón en Alberto Podestá, bandoneonisten Armando Pontier en Domingo Federico en violist Enrique Francini. Versterkt door violist Hugo Baralis en pianist Orlando Trípodi werkten ze onder de naam “Miguel Caló y su Orquesta de las Estrellas”. Ze traden op voor Radio El Mundo en brachten in 1963 een LP met 12 nummers uit.
‘Que falta que me hacés’ canta Alberto Podestá 1963 beluister
[13]
[13] Roberto Arrieta geboren Arrieta, Pedro Rosa 1915 (Rosario prov. Santa Fe) – overleden 1978 (BA) was zanger.
Miguel Caló als componist
Miguel Caló was geen uitmuntend componist maar werkte samen met muzikanten Miguel Nijensohn en Osmar Maderna. ‘Jamás retornarás’ en ‘Qué te importa que te llore’ met de stem van Raúl Berón zijn pareltjes.
De tango ‘Dos fracasos’ en de milonga ‘Cóbrate y dame el vuelto’ waren ook erg populair. Francisco Canaro nam ‘Copa de amargura’ twee keer in één dag op, een met Félix Gutiérrez en een andere met Ada Falcón. Caló zelf zette het niet op plaat.
‘Copa de amargura’ tekst Enrique Maroni
Francisco Canaro canta Félix Gutiérrez 1932-09-23 beluister
Francisco Canaro canta Ada Falcón 1932 beluister
Volledige lijst met composities op volgende pagina
Voor de fanaten
Radioprogramma (Spaans) : beluister
Adolfo Cabrices hablando de Miguel Caló (Spaans) : bekijk
Biografía por Miguel Ángel Caballini (Spaans): bekijk