Pianist, componist en orkestleider.
Geboren 2 december 1905 Pugliese, Osvaldo Pedro (Buenos Aires)
Overleden 25 juli 1995 (Buenos Aires)

Inleiding

Osvaldo Pedro Pugliese werd op 2 december 1905 in een muzikale familie geboren. De vader Adolfo was fluitist en zijn twee oudere broers violist. Osvaldo speelde mee maar drie violisten vond vader wat veel dus kreeg hij een piano en dat bleef zijn geliefkoosd instrument voor de rest van zijn leven.

Hij trouwde een eerste maal met Maria Concepcion Florio. Ze kregen in 1936 een dochter, Lucena Delma ‘Beba’ Pugliese. De familie Florio was ook zeer muzikaal aangelegd. Zowel Beba als kleindochter Carla zijn pianist.

‘Andrés Selpa’ Beba Pugliese [5] beluister
‘Ostinato’ Carla Pugliese[6] beluister

Zijn tweede vrouw werd Lydia Elman die in zijn carriêre een zeer belangrijke rol heeft gespeeld.

Hij begon als pianist bij stomme films en op 15-jarige leeftijd speelde hij al professioneel in het zogenoemde Café de La Chancha. Kort daarna sloot hij aan bij een groep met de eerste vrouwelijke bandoneoniste Paquita Bernardo [1]. Hij speelde nog bij andere orkesten waaronder die van Roberto Firpo en Pedro Maffia.

[1]

[1] Paquita Bernardo geboren 1 mei 1900  in Buenos Aires als Bernardo, Francisca. Bandoneonspeelster en componiste. Overleden op 14 april 1925

Home Terug naar Inhoud Start

De eerste ensembles

Samen met Pedro Maffia’s violist, Elvino Vardaro, vormde Osvaldo Pugliese een ensemble onder hun beider naam [2]. In 1929 debuteerde het Sexteto Vardaro-Pugliese in Café Nacional. Later stichtte hij met violist Alfredo Gobbi het Sexteto Alfredo Gobbi. Aníbal Troilo speelde een tijdje in beide sexteto’s. Daarna vormde Pugliese twee duo’s, eerst met Gobbi en daarna met Vardaro om voor radiostations op te treden.

In 1934 schoof Pugliese mee achter de piano toen bandoneonist Pedro Laurenz een orkest vormde. Hij schreef zijn eerste arrangementen voor tango’s waaronder ‘La beba’. Twee jaar later sloot hij zich bij Miguel Caló aan die in de stijl van Julio De Caro speelde. Zijn ideeën over tango begonnen toen pas echt vorm te krijgen. 

Geïnspireerd door zijn communistisch gedachtegoed probeerde Pugliese drie keren een eigen ensemble in de vorm van een coöperatieve op te richten, aanvankelijk zonder succes.

[2]

[2] Elvino Vardaro, violist, was een van de pioniers van de toenmalige tango. Van hun orkest zijn echter geen opnames.

Home Terug naar Inhoud Start

Orquesta Típica Osvaldo Pugliese

Zijn definitieve doorstart begon op 11 augustus 1939 toen hij met zanger Amadeo Mandarina in café Nacional optrad. De samenstelling van dit orkest veranderde doorheen de jaren.
Net als de andere orkestleden bleef Pugliese naast pianist ook arrangeur. Zijn orkest werkte immers als coöperatieve en dit had zijn invloed op de creatieve samenwerking. Ze traden op in een café in de wijk Villa Crespo en voor het belangrijke radiostation El Mundo. Ze werden populair. Hun fans waren zowel muziekliefhebbers als aanhangers van de communistische partij.

Bijdragen van zijn muzikanten versterkten zijn muziek. Contrabassist Aniceto Rossi zorgde voor meer ritme. Bandoneonist Osvaldo Ruggiero, diep verbonden met de dirigent, oefende een belangrijke invloed uit. En violist Enrique Camerano leek wel geboren om met Pugliese samen te spelen. Het orkest liet zich inspireren door componist en orkestleider Julio De Caro maar maakte het met een nadrukkelijk ritmische markering aantrekkelijk voor de danser.

‘Mala pinta’ Julio De Caro beluister Osvaldo Pugliese beluister

Pugliese bracht pas in 1943 platen uit. Zanger Roberto Chanel, met een nasale stem en compadritostijl, oefende een grote aantrekkingskracht uit. Samen maakten ze 31 opnamen.
Begin jaren 50 zong Alberto Morán met zijn dramatisch-sensuele stem, mezza voce [3]. Zijn charme bekoorde heel wat vrouwen en werd door weinig andere zangers geëvenaard. 48 nummers kwamen op plaat. Met zanger Jorge Vidal die ook populair was, werden slecht 8 nummers opgenomen. Andere zangers waren onder meer Jorge Maciel en Miguel Montero.

‘El sueño del Pibe’ canta Roberto Chanel 1945 beluister
‘Desvelo’ canta Alberto Morán 1953 beluister

[3]

[3] mezza voce (It. halve stem) ingehouden en op halve kracht gezongen of gespeeld.

Politieke gedachtegoed

De muziek van het orkest van Osvaldo Pugliese mocht jarenlang niet worden uitgezonden als maatregel van politieke censuur, maar dat deed geen afbreuk aan zijn populariteit. In 1948 belandde hij omwille van zijn communistische gedachtegoed een tijdje in de cel. Zijn orkest bleef echter zonder hem doorspelen. Rode anjers op de lege piano vertegenwoordigden hem dan.

Don Pugliese deed met zijn tango-orkest wat anderen amper zouden bereiken. Dankzij zijn artistieke talent kon hij ter gelegenheid van zijn 80ste verjaardag in het prestigieuze Teatro Colón optreden. Het werd een daverend succes en theater zat bomvol om de maestro aan het werk te zien.

Hij bleef tot op oudere leeftijd actief, maakte nog opnames en ondernam tot nog tot in de jaren 90 Europese tournees. In 1989 speelde hij een historisch concert in het Amsterdamse Carré. Hij sloot dit af samen met het sexteto van Astor Piazzolla.
Don Osvaldo overleed op 25 juli 1995 na een korte ziekte op 89-jarige leeftijd in zijn geboortestad.

Home Terug naar Inhoud Start

Osvaldo Pugliese als componist

Twee van zijn bekendste tangocomposities zijn ongetwijfeld ‘Recuerdo’ (1924) en ‘La yumba’ (1948). Beide tango’s werden en worden nog steeds door verschillende orkesten gecovered.

‘Recuerdo’ instrumentaal 1944-03-31. beluister
‘La yumba’ instrumentaal 1946-08-21 beluister

Home Terug naar Inhoud Start

Eerbetoon aan Osvaldo Pugliese

Zijn stoffelijk overschot werd in de Concejo Deliberante van Buenos Aires opgebaard en vervolgens tegen het verkeer in overgebracht naar de begraafplaats Chacarita. Daar rust hij in een imposant mausoleum met bijdragen van tangoliefhebbers en een Comité van Vrienden gebouwd. Zijn tweede vrouw Lydia Elman speelde hierin een belangrijke rol.

Aan hem opgedragen:
‘Pugliesando’ componist Jorge Caldara, versie met diens orkest 1958-08-13 beluister
‘Tango a Pugliese’ componist Roberto Alvares, Color Tango 2003 beluister
‘Pugliese’ componist Daniel Díaz, tekst Lina Avellaneda, canta por Lino beluister
’San Pugliese’ (candombe-salsa?) componist Eduardo Guerschberg tekst Matías Mauricio beluister

De Cubaanse regering kende hem de Alejo Carpentier-medaille toe, de belangrijkste culturele onderscheiding van het eiland.
In 1986 werd hij door Buenos Aires tot Ciudadano Ilustre uitgeroepen.
De Franse regering benoemde hem in 1988 tot Commandeur de L’ Ordre des Arts et des Lettres.
In 1989 onthulden SADAIC (in België Sabam) en de Asociación de Coleccionistas de Tango een plaquette aan de Avenida Corrientes ter herdenking van zijn 50 jaar als orkestleider. 
In 1990 ontving hij de titel Académico Honorario van de Academia Nacional del Tango.

Driemaal werd hij door de Konex Stichting onderscheiden: in 1985 als dirigent van een orquesta típica (Platina), in 1995 kreeg hij een speciale vermelding en in 2005 na zijn dood een Konex De Honor.

Home Terug naar Inhoud Start

Voor de fanaten

Biografie:
Todotango (Spaans) lees hier

Muziek:
Optreden Teatro Colón 26 December 1985 bekijk
Optreden Carré 1989 bekijk